Czuj duch!... czyli bibliografia prasy harcerskiej

            W latach 2019-2020 ukazało się trzytomowe dzieło  poświęcone prasie harcerskiej autorstwa Mariana Miszczuka. Jak czytamy we wstępie opracowania, prasa harcerska zapoczątkowana we Lwowie w 1911 r. towarzyszy temu ruchowi niemal od samego początku, stanowiąc ważny i bogaty element jego historii. Wielokrotnie była najważniejszym przekaźnikiem informacji. Wydawnictwo będące efektem kilkudziesięciu lat poszukiwań i działań kolekcjonerskich autora obejmuje lata 1911-2019 i składa się na następujące tytuły: „Bibliografia prasy, gazetek ściennych i jednodniówek Związku Harcerstwa Polskiego: 1945-1950” (wyd. w 2019 r.), „Bibliografia Prasy Harcerskiej: 1911-1939” (wyd. w 2020 r.) oraz „Bibliografia emigracyjnej i polonijnej prasy harcerskiej oraz jednodniówek 1914-2019” (wyd. w 2020 r.                                                                                                                Praca zasługuje na uwagę bibliografów z kilku powodów. Przede wszystkim tematyka dwóch z przygotowanych publikacji (bibliografie obejmujące lata 1911-1939 i 1945-1950) nigdy nie była przedmiotem całościowych opracowań. Jest to pierwsze tego typu kompleksowe kompendium. Po drugie jest to solidna, szczegółowa i rzetelna praca z mnóstwem dobrej jakości, czytelnych i pieczołowicie opisanych zdjęć oraz skanów. Bogata szata graficzna jest wynikiem zebranego podczas realizacji programu „Kultura Cyfrowa 2019” wartościowego materiału cyfrowego. Bibliografie powstały w ramach realizacji projektu „Archiwum Prasy Harcerskiej”. Dodatkowo, autor dokonał gruntownej pracy badawczej w bibliotekach krajowych i zagranicznych, wśród kolekcji i zbiorów prywatnych, głównie redaktorów i wydawców. Po trzecie, znajdziemy w nim wiele niedostępnych w bibliotekach materiałów, nieosiągalnych z powodu ich niewielkich nakładów i unikalności występowania. Warto podkreślić, że dorobek harcerstwa był w sposób świadomy i zorganizowany niszczony w czasie II wojny światowej oraz po wojnie.          
                    Jak podkreśla sam autor, trzytomowe opracowanie skierowane jest przede wszystkim do historyków, bibliotekarzy, ale także miłośników historii harcerstwa i kolekcjonerów. Sam projekt „Archiwum Prasy Harcerskiej” jest rozwojowy i wciąż otwarty na uzupełnienia. W prace Archiwum mogą włączać się wszyscy zainteresowani historią harcerstwa, kolekcjonerzy oraz miłośnicy archiwaliów.

 

                                                                                                                                                                    Małgorzata